Leonard Geluk: algemeen directeur Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Ik ben zeer onder de indruk van de Atlas van Verbeelding waarin denkbare toekomsten van de gemeente Meierijstad worden verkend. In een tijd waarin de horizon van beleidsmakers vaak niet veel verder lijkt te liggen dan de huidige regeerperiode van een kabinet of een college van B&W, is het zeer verfrissend dat er een creatieve verkenning ligt waarin de langere termijn -2050- centraal staat. Het gaat dan niet om concrete beleidsmaatregelen met financiële vertalingen maar om beelden en richtingen. Het is fris en het geeft energie om niet vanuit het hier en nu, vanuit beperkte budgetten en smalle meerderheden naar de toekomst te kijken maar om de toekomst te verbeelden als basis voor een gemeenschappelijk gesprek over die toekomst.
Als Nederland ergens behoefte aan heeft dan is het wel aan een groter verhaal. In die zin inspireert Meierijstad ook de landelijke regering, althans, dat valt te hopen. Want wat voor Meierijstad geldt, geldt voor heel Nederland: alle grote vragen van nu (klimaat, energie, landbouw, woningbouw, natuur, economie) zijn allemaal ruimtelijke vragen en om deze vragen van antwoorden te voorzien is een groter verhaal nodig en niet allemaal losse puzzelstukjes.
Wat me zeer aanspreekt zijn de pijlers (p.148) en de gidsprincipes (p.184) die als basis voor het toekomstbeeld worden gehanteerd. Onderliggende principes met betrekking tot de toekomst van Nederland blijven vaak impliciet, buiten discussie. Het is goed dat de Atlas deze principes benoemt, anders blijven we eeuwig op de koers van economische groei en efficëncydenken. Na jaren van neoliberale dominantie zoeken we naar andere dragende principes voor ons samenleven en de pijlers (donuteconomie, welzijn van mensen centraal, lokaal produceren en consumeren, gelijke kansen en zeggenschap van onderop) en principes (wij behoren toe aan de aarde, geen afval, meer export van vakmanschap en minder van dieren) geven hier woorden aan die elders wel als ‘brede welvaart’ worden beschreven.
De kracht die Meierijstad al in zich herbergt wordt versterkt: de dorpen waarin sprake is van aandacht voor elkaar en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor elkaar, de ligging tussen Den Bosch en Eindhoven, de productie van voedsel en de nieuwe, innovatieve wegen die kunnen worden ingeslagen: het geeft richting aan de toekomst en biedt voldoende munitie voor een goed gesprek in de samenleving, met alle inwoners.
Het gesprek over de toekomst van Nederland vergt ‘omdenken’ en verbeeldingskracht. Door te verbeelden, door radicale keuzes niet uit de weg te gaan, door principieel te zijn, door te focussen op de langere termijn, door het samen te willen doen en door brede welvaart centraal te stellen toont de Atlas van Verbeelding niet alleen een weg naar de toekomst maar ook een aantal basisprincipes van goed bestuur en een goede overheid. Zeer inspirerend en zeer richtinggevend, niet alleen voor Meierijstad of voor Brabant maar voor heel Nederland!