1. Inleiding

De centrumvisie zal moeten leiden tot compacte, vitale en kwalitatief complete en aantrekkelijke centra voor de inwoners en ondernemers van de gemeente

Context en doel

Aanleiding

Meierijstad is een gemêleerde gemeente met een sterke economische basis. Voortkomend uit de recente samenvoeging van drie zelfstandige gemeenten beschikt Meierijstad over drie grotere centra in de kernen Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode. Daarnaast heeft de gemeente tien kleinere kernen, die als verzorgingsgebied leunen op deze grotere centra.

De verschillende centrumvisies van de voormalige gemeenten zijn niet actueel. In het collegewerkprogramma ‘de Mijlpalen van Meierijstad’ (MvM) is het belang van de drie grootste centra onderschreven. Om dit belang te benadrukken is een van de acties in MvM het opstellen van een gedragen visie, waarin de drie grootste centra en de relatie tot elkaar naar voren komen. Deze centrumvisie is vervolgens de kapstok waaraan diverse beleidsstukken opgehangen kunnen worden. Zo is er bijvoorbeeld behoefte aan een integraal geharmoniseerd horecabeleid en aan een detailhandelsvisie. Beide houden logischerwijs sterk verband met de overkoepelende visie voor de centrumgebieden. In een later stadium kan ook de ruimtelijke visie geactualiseerd worden in lijn met de nieuwe centrumvisie. Aan DTNP is opdracht gegeven deze centrumvisie op te stellen. Dit document dient als stip op de horizon, op basis waarvan concreet beleid zal worden afgeleid.

Veranderende detailhandelsmarkt

Het afgelopen decennium heeft een belangrijke verandering laten zien in het bezoekgedrag en -motief van bezoekers van centra van steden en dorpen. Het doen van aankopen staat niet altijd meer centraal. Mede hierdoor is in het centrum van Veghel en, in mindere mate, in de centra van Schijndel en Sint-Oedenrode de (winkel) leegstand de afgelopen tien jaar sterk toegenomen. De positie van deze centra verandert: van ‘place to buy’ naar ‘place to be’. De uitdaging is om, met in achtneming van hun kernkwaliteiten, de drie centrumgebieden aantrekkelijker te maken, zodat ze relevant blijven voor inwoners en overige bezoekers. Dit kan door de focus te verbreden en de centra in de volle breedte van hun maatschappelijke ontmoetingsfunctie te benaderen, bijvoorbeeld met meer horeca, dienstverlening, ambachten, leisure en wonen.

Doel

De centrumvisie zal moeten leiden tot compacte, vitale en kwalitatief complete en aantrekkelijke centra voor de inwoners en ondernemers van de gemeente. In de visie wordt per centrum op hoofdlijnen onder andere ingegaan op:

• de ruimtelijke afbakening van de centra;
• indicatie (kwantitatief en kwalitatief) van de haalbare omvang van het winkel- en horeca-aanbod en bijbehorende keuzes;
• eventuele nadere positionering van deelgebieden in gebiedsprofielen en potentiële publiekstrekkers;
• belangrijkste functioneel-ruimtelijke randvoorwaarden en maatregelen;
• (her)ontwikkelopgaven en -mogelijkheden op hoofdlijnen;
• hieruit voortvloeiende acties (uitvoeringsparagraaf).

Proces

Om te komen tot een reële, actuele en breed gedragen centrumvisie voor Meierijstad heeft er allereerst een uitgebreide ‘ophaalfase’ plaatsgevonden. Hierbij zijn de diverse stakeholders op passende wijze betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe centrumvisie. Zo heeft er een schouw plaatsgevonden in de drie centra, waarbij met (vertegenwoordigers van) de lokale ondernemers is stilgestaan bij bestaande kwaliteiten en verbeterpunten per centrum. Aan bewoners en consumenten is input gevraagd door middel van een online enquête en door het uitvoeren van interviews op straat.

De eerste analyses uit de ‘ophaalfase’ zijn tijdens een publieke inloopavond gedeeld met bewoners, bestuurders, ondernemers, vastgoedeigenaren en andere belanghebbenden. Binnen de gemeentelijke organisatie is er tijdens een integraal ambtelijk overleg gesproken over raakvlakken met aanverwante beleidsterreinen zoals wonen, duurzaamheid, verkeer en sociale zaken. Tevens heeft er afstemming plaatsgevonden met het college en is de gemeenteraad tijdens een beeldvormende avond op de hoogte gesteld van het proces en hebben zij input kunnen geven.

Leeswijzer

In deze centrumvisie wordt er allereerst gekeken naar de centrumstructuur in de gehele gemeente. In het volgende hoofdstuk wordt aan de hand van enkele feiten en cijfers (vraag- en aanbodzijde), de resultaten uit het bezoekersonderzoek, het bestaande beleid en de relevante trends en ontwikkelingen een visie gevormd over de toekomstige centrumstructuur in Meierijstad. Hierbij wordt op hoofdlijnen gekeken naar de profilering, het schaalniveau en de doelgroep van ieder centrumgebied in de gemeente.

Voor ieder van de gedefinieerde centrumgebieden wordt vervolgens in een eigen hoofdstuk de gebiedsvisie verder uitgewerkt. Door de grote variëteit tussen de verschillende centrumgebieden biedt deze indeling de ruimte om per centrum het juiste detailniveau te hanteren. Daarbij worden de bestaande kansen en knelpunten geïdentificeerd in een functioneel-ruimtelijke analyse (huidige situatie), om vervolgens te komen tot een gewenst toekomstbeeld voor het centrum (visie). Iedere centrumvisie sluit af met een aantal concrete acties en maatregelen, waarmee uitvoering kan worden gegeven aan het geschetste streefbeeld.